CỦ KHÚC KHẮC, THỔ PHỤC LINH

 Củ khúc khắc thường được sử dụng trong Đông y với tên gọi là thổ phục linh, loại cây này dùng để điều trị các bệnh về phong thấp, giải độc, đau xương rất tốt, có tên gọi khác : củ khum, hồng thổ linh, cây nâu, tơ pớt ( K'ho), khau đâu ( Tày)....còn được giới khoa học gọi là : Smilax glabra, thuộc họ Smilacaceae. Củ là một dạng thân leo, sống lâu năm, thân khi già sẽ hóa gỗ; lá hình trứng hơi nhọn về phía đầu lá, có 3 gân chính chạy dọc từ cuốn lá lên tới đầu lá; hoa mọc ở kẽ lá, từng cụm, hình táng; quả màu xanh, khi chín màu đen, nhỏ tròn. Củ khúc khắc là một dạng cây mọc hoang nên có thể tìm thấy khắp nơi ở nước ta từ Hà Giang, Lạng Sơn đến Thanh Hóa, Nghệ An, Lâm Đồng, Bình Thuận ....

 Củ khúc khắc chứa thành phần hóa học chủ yếu gồm các chất như : tanin, saponin, chất nhựa. Bộ phận sử dụng làm thuốc là rễ củ, thu hoạch được quanh năm, chủ yếu tốt nên thu hoạch vào mùa hè hoặc mùa thu. Rễ củ sau khi được đào lên thì rửa sạch, loại bỏ các tạp chất,   sau đó cắt lát mỏng và đem phơi. Để nơi khô thoáng, tránh mốc mọt.

         Công dụng: Theo Đông y, củ khúc khắc tính bình, vị ngọt, nhạt có tác dụng trừ phong thấp, lợi cơ khớp, giải độc thủy ngân, trị cốt thống, cường gân cốt...Theo nghiên cứu đã được kiểm nghiệm của các nhà khoa học thì loại củ này có tác dụng chủ trị chứng giang mai, ung chàm lở, lợi khớp, nhiệt lâm...chất saponin trong củ có khả năng giảm cholesterol trong máu, ngăn ngừa xơ vữa mạch máu và điều trị bệnh tim rất hiệu quả. Chất này còn có tác dụng tẩy rữa chất béo trong cơ thể tạo thành năng lượng giải phóng ra ngoài do đó cũng có tác dụng giảm béo rất tốt.

        Đặc biệt, loại củ này điều trị viêm tĩnh mạch nông huyết khối rất tốt, bệnh này thường gây ra các hiện tượng đóng cục máu ở các tĩnh mạch, khiến máu không lưu thông tuy không gây mủ nhưng gây ra hiện tượng tê nhức chân tay, viêm các khớp. Với bệnh này nên dùng khoảng 20g-30g, sắc với 500ml nước còn 200ml thì dùng, uống hàng ngày, kết hợp với một số vị thuốc khác như kim ngân hoa, bồ công anh, dã cúc để có tác dụng cao hơn.

  Loại củ này rát tốt cho phụ nữ để điều trị chứng đau bụng kinh hoặc điều trị bệnh u nang buồng trứng một cách hiệu quả : dùng củ khúc khắc kết hợp với hạ khô thảo, hương phụ, đan sâm, trạch tả, đương qui, mẫu lệ, hải tảo, bào sơn khuyên giáp, mỗi vị từ 15-30g nấu nước uống mỗi ngày, chia làm 2 lần uống. U nang buồng trứng là do bị ứ huyết, khí hư tích tụ gây ra và dễ dẫn tới ung thư buồng trứng.

          Củ khúc khắc còn kết hợp với một số vị thuốc khác để điều trị phong thấp, gân xương đau nhức: 20 khúc khắc, 20g dây đau xương, 8g đương quy, 8g thiên niên kiện, 6g bạch chỉ, 10g cốt toái bổ. Nấu chung với 0,5 lít nước, còn 0,25l thì chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống trong vòng nửa tháng. Chú ý : khi dùng thuốc không nên uống với trà vì dễ gây rụng tóc.

* Ghi chú: Hiệu quả của sản phẩm tuỳ thuộc vào thể trạng mỗi người.