THẢO DƯỢC QUÝ VÀ VĂN HOÁ TÂY BẮC

Trên con đường lên Tây Bắc, lòng nôn nao với những câu hỏi về văn hoá, con người Tây Bắc, đặc biệt câu hỏi về cây chè dây chữa bệnh dạ dày mọc tự nhiên trên rừng ra sao?

Hơn 1 tuần lễ, lang thang trên những đồi núi Huyện Vân Hội, Tỉnh Yên Bái, tôi như mê hoặc bởi những cây cỏ, con suối nơi đây. Những đồi núi người dân trồng cây Nhân trần chữa bệnh gan thật đẹp. Vừa đi tìm hiểu và thu mua cây Nhân Trần, tiếp xúc với những người dân sống trên đồi núi thật thân thiện và thật thà.

Ngày qua ngày, cứ đến từng hộ dân thu mua cây Nhân Trần đã phơi khô, rồi chở về kho ở Thành phố Yên Bái. Mỗi đêm về lại nhớ từng khuôn mặt của từng người dân ở trên núi, rất nhiều dân tộc sống ở đây như dân tộc Kinh, Mèo, Mông…Họ quá vất vả trong cuộc sống mưu sinh, nhưng tâm rất an lạc…Hạnh phúc là gì? Thật dễ hiểu khi các bạn sống ở đây.

Những ngày đầu, tôi chỉ kiểm soát quá trình cân hàng, tôi tự tách biệt với họ, tôi không đón nhận sự hiếu khách của những người dân tộc ở đây…Nhưng thật hạnh phúc với áo ướt đẫm mồ hôi khi cùng khuân vác cây Nhân Trần khô cùng họ lên xe tải…tôi cảm thấy mình như một thành viên trong gia đình của họ.

Một buổi sáng trước khi chia tay Huyện Vân Hội, tôi được một người bạn dân tộc Mèo dẫn lên đồi núi nơi trồng cây Nhân Trần, xem họ thu hoạch cây Nhân Trần ra sao? Đồi núi dốc, leo lên toát mồ hôi, những chai nước thanh nhiệt mà mọi người ai trong bản làng đều uống là nấu từ cây Nhân Trần. Nước rất mát và thơm mùi tinh dầu. Ở Sài Gòn, tôi đã từng uống, nhưng ngay thời điểm đứng giữa đồi núi trồng cây Nhân Trần mới hiểu rõ tại sao cây Nhân Trần vùng Tây Bắc nó thơm mùi tinh dầu và dược liệu cao? Cây được sống trong một không gian với trời và đất thật tinh khiết.

Cảm ơn mẹ thiên nhiên, cảm ơn các đồng bào dân tộc Huyện Vân Hội, Tỉnh Yên Bái đã mang đến tôi hiểu biết hơn về cây Nhân Trần. Bản thân tự quyết tâm sẽ chia sẻ về thảo dược quý chữa bệnh gan này cho thật nhiều người biết đến qua trang web: uongdekhoedep.com, và sẽ trở lại nơi này với mô hình trồng trọt, thu hoạch và tiêu thụ có định hướng để cải thiện thu nhập hơn cho đồng bào ở đây.

Tạm biệt Huyện Vân Hội, tôi tiếp tục hành trình lên phía Bắc đến Huyện Văn Chấn, Huyện Mù Căng Chải, Tỉnh Yên Bái.

Trên đường đi quanh co, cùng Chú tài xế kể chuyện về văn hoá dân tộc Mông, đặc biệt là dân tộc Thái với nhiều tập tục và đặc sản hay, cảm thấy rất phấn chấn. Nhưng lòng vẫn không vui vì chưa đi rừng tìm cây chè dây chữa bệnh dạ dày.

Gặp rất nhiều người, gặp nhiều khung cảnh, đi rất nhiều nơi ở phía Bắc tỉnh Yên Bái.Tôi thật cảm ơn con người và mẹ thiên nhiên cho tôi đến 2 nơi Nghĩa Lộ và Trảm Tấu để thoả ước mơ tìm thảo dược quý và lại được khám phá về đặc sản và văn hoá ở đây.

Đến Nghĩa Lộ, đứng giữa cánh đồng lúa và tiếp xúc với 1 người lớn tuổi dân tộc Thái..nghe họ kể về lịch sử nơi đây, cảm thấy thật phấn khích. Và không còn gì hơn lên xã Suối Giàng được ngắm nhìn và trèo lên những cây chè cổ thụ Shan Tuyết, Suối Giàng. Ban đêm, trời se lạnh, uống tách trà cổ thụ tinh khiết thật sảng khoái.

Không thể ở lại tắm suối nước nóng ở đây, tiếp tục đi Trảm Tấu đến 1 vùng để tìm những đặc sản như Táo Mèo, mật ong rừng hoa Anh Túc (ngày xưa có giờ là hàng cấm lưu thông và tiêu thụ),

Thật hoan hỉ, cách đây hơn 20 năm, cánh đồng tại xã Tú Lệ, Huyện Trảm Tấu, tỉnh Yên Bái là cánh đồng thuốc phiện nay đã là những cánh đồng lúa thơm ngát.

Đến Trảm Tấu, được một người bạn làm kiểm lâm dẫn đến 1 gia đình dân tộc Mông để dẫn đi rừng hái chè dây và xem họ cách thu hoạch và sơ chế.

Thật vui với những bước chân đi nặng trĩu vì leo đồi, thật vui vì những văn hoá khác biệt, thật vui vì đã tìm được cây chè dây chữa bệnh dạ dày, thật vui vì hiểu thế nào là một cây chè dây tốt và có nhiều dược liệu.

Chỉ đáng tiếc là không được trèo lên cây téo mèo mà hái và trải nghiệm hương vị mật ong rừng có mật hoa Anh Túc, mà chỉ có mật ong rừng hoa cây keo.

Các bạn biết tại xã Tú Lệ nổi tiếng gì không? Nổi tiếng về con người dân tộc Thái, đặc sản Táo Mèo, nếp Tú Lệ và dĩ nhiên theo bản thân là cây chè dây chữa bệnh dạ dày.

“ Mường Lò gạo trắng nếp trong,

Ai đi đến đó lòng không muốn về”

Thật sự khi đã đến đó thì không muốn về! Tại sao? Những con người sống thân thiện, thiên nhiên trong lành, cuộc sống an nhiên, tự tại. Nghe anh kiểm lâm nói rất nhiều về phong tục tắm tiên của người dân tộc Thái ở đây. Chỉ đáng tiếc trên đường về Thành phố Yên Bái chỉ nhìn được từ xa trên ô tô.

Một thông điệp muốn chia sẻ với các bạn sau chuyến đi:” Hãy bảo vệ môi trường, hãy yêu thiên nhiên để sống khoẻ và đẹp”